Грейпфрут (Грейпфрут, Citrus paradisi)
Рута уруусунан – Rutaceae
Бийиктиги 200-500 см болгон куска өскөн дарак. Ага бүрүшкөн жалбырактар менен мөмөлөрүнүн өзгөчө тиби мүнөздүү. Энелиги – көп жалбыракчалуу. Мөмөсү – көп уялуу жемиш. Эттүү сырткы мөмө коргонунда эфир майы толгон көптөгөн бездер бар. Ички мөмө коргону ак, губка сымал. Жумшак нерсеси мөмө жалбыракчаларынын керегесинен чыккан ширелүү веретенообразных отростков турат. Уругунда бир нече түйүлдүгү болот.
Түштүк жана Түндүк Америка, Түндүк Африка, Түштүк Европада жана Орто Деңиздин аймактарында өсөт.
Мөмөлөрдүн курамына канттар (7%ке чейин), лимон кычкылы жана башка органикалык кычкылдар (3%ке чейин), минералдык туздар, пектин заттары, норингин гликозиди, витаминдер – аскорбин кычкылы, рутин, каротин кирет. Кабыгында 1-2% эфир майы бар.
Грейпфруттун мөмөсү – жакшы витаминдүү продукт. Мөмөлөрү менен ширесинен кыям, ликерлор, мөмөлөрдүн кабыгынан цукат жана пектин менен эфир майы алынат. Грейпфрут тамакка мейил тарттырат, тамак сиңирүүгө түрткү берет, боордун функциялык бузулууларын жоготот, тонусту жогорулатат жана жогорулаган артериялык кан басымды төмөндөтөт.
Керемет даамы болгондугунан аны жемиш салаттарын, түрдүү кондитерлик нандарды, балыктан, куш этинен даярдалган тамак-аштарга кошууга пайдаланылат.
Содержание книги:
- Жыпар жыттуу жана керемет даамдуу ѳсүмдүктѳр. Кириш сөз
- Айыр
- Ак акация
- Анар
- Анис
- Апельсин
- Айдама артишок
- Жоон жалбырактуу бадан
- Бадъян
- Базилик
- Баркыт гүл
- Бөрү карагат
- Бергамот
- Бийик сарындыз
- Ваниль
- Жалган кычы
- Грейпфрут
- Дары кашка беде
- Имбирь
- Ичке жалбырактуу кипрей
- Каз таман
- Кайен калемпири
- Камелия эвганолдук
- Коңуз баш
- Көкөмерен
- Күрөң чай чөп
- Кардамон
- Настурция
- Саптуу эмен
- Сары чай чөп
- Чеге гүл
- Шалбаа уй бедеси
Статьи и книги по теме:
- Адам жана ɵсүмдүктɵр
- Человек и растения
- Пищевые растения в косметике
- Фитотерапия и организация фитобаров
- Сбор, сушка, заготовка и хранение полезных и лекарственных растений
- Кээ бир дары жана пайдалуу өсүмдүктөрдү жыйноо, кургатуу, сактоо боюнча колдонмо
- Өсүмдүктүн тизмеси
- Өсүмдүктөрдүн кыргызча-орусча сөздүгү
- Өсүмдүктөрдү жыйноо календары
- Туура тамактануунун негиздери
- Хвала пчеле
- Аарыга алкыш
- Укмуштуу гүлдөр
- Жыпар жыттуу жана керемет даамдуу ѳсүмдүктѳр
- Русско-кыргызский пояснительный словарь по курортной, восстановительной и традиционной медицине